Aktualności

Projekt zatytułowany „Metaforyczna konceptualizacja płci w stand-upie”mgr Justyny Wawrzyniuk łączy w sobie elementy językoznawstwa kognitywnego, socjolingwistyki i korpusowej metodologii badań, a jego celem jest zbadanie, jaki obraz płci kreują polscy stand-perzy i stand-uperki w swoich występach. Młoda badaczka skupi sięgłównie na metaforach pojęciowych i ich realizacji w języku, ponieważ właśnie z ich pomocą użytkownicy języka są w stanie kreować i wyrażać swojątożsamość w odniesieniu do otaczającego świata.

Z kolei tożsamość jest centralnym punktem stand-upu: wynika to z mechanizmów, jakie nim rządzą̨. Komicy wykorzystują̨ w swoich wystąpieniach osobiste doświadczenia oraz obserwacje, jednocześnie kwestionując – pod pretekstem humoru – ogólnie przyjęte normy oraz zachowania. W związku z tym, że nierzadko tematyką występów są relacje międzyludzkie bazujące na płci, odpowiednio poprowadzona narracja nie tylko rozbawi publiczność́, ale ma też szansę przedstawić odmienny punkt percepcji siebie oraz innych.

Materiał źródłowy zebrany na potrzeby projektu obejmie trzydzieści najpopularniejszych pełnych występów w wykonaniu polskich stand-uperów i stand-uperek, które zostały opublikowane w serwisie YouTube w latach 2018-2022. Występy będą stanowić bazę dla analizy jakościowej i ilościowej, w tym korpusowej.

Założeniem projektu jest poszerzenie dyskusji oraz próba uzupełnienia luk badawczych w trzech obszarach. Pierwszy obszar dotyczy płci jako przedmiotu badań socjolingwistycznych, które w dużej mierze opierają̨się̨na codziennym języku. Ten projekt stawia płećw świetle stand-upu, który tylko pozornie jest wykonywany w sposób spontaniczny – w rzeczywistościwystępysąefektem długoterminowego planowania. Można zatem uznać́, żejęzyk, którego używają̨komicy, jest daleki od improwizowanego, a to z kolei sugeruje, że dobór metafor również̇nie jest przypadkowy.

Drugim obszarem badań jest językoznawstwo kognitywne, gdzie poświęcasię̨coraz większą̨uwagę̨metaforom odnoszącymsiędo płci zwłaszcza w polityce i miejscach pracy, jednak wciąż̇niewiele opracowań́ skupia się̨na języku figuratywnym w kontekstach humorystycznych. Celem projektu jest przyczynienie się̨do uzupełnienia tej luki i rozpoczęcie dyskusji na szersząskalę, uwzględniając inne sfery komedii.

Ostatni obszar dotyczy bezpośrednio przedmiotu badań. Stand-up jest bogatym źródłem dyskursu, który z powodzeniem poddawany jest interdyscyplinarnym opracowaniom poczynając od językoznawstwa, na psychologii kończąc. Mimo to, polski stand-up, ze względu na swojąkrótkąhistorię, nie cieszy sięzbyt dużym zainteresowaniem badaczy, w przeciwieństwie do innych lokalnych odpowiedników. Wybór polskiego stand- upu na przedmiot badań tego projektu będzie zatem próbązaznaczenia obecności polskich stand-uperów na międzynarodowej mapie rozważań́ na temat tego rodzaju rozrywki. Możnawięcprzyjąć́, że niniejszy projekt będzie dotyczył nie tylko sposobu kreowania tożsamości płciowej przez polskich komików, ale również̇tożsamości polskiego stand-upu jako takiego.

Finansowanie projektu zostało przyznane na 24 miesiące, a opiekunem naukowym projektu będzie prof. Jeannette Littlemore z University of Birmingham (Wielka Brytania). Wsparcia merytorycznego udzielą też badacze z The Hong Kong Polytechnic University.

Szczegółowe informacje można znaleźć tutaj: 
https://uwb.edu.pl/nowosci/aktualnosci/3-granty-z-narodowego-centrum-nauki-dla-badaczy-z-uwb/c4629088