Aktualności

W dniu 14 listopada 2022 r. zmarł prof. dr hab. Jan Czykwin. Miał 82 lata. Prof. Jan Czykwin był wybitnym literaturoznawcą, białoruskim poetą, tłumaczem i znakomitym wykładowcą.

Prof. Jan Czykwin urodził się 18 maja 1940 roku w Dubiczach Cerkiewnych. Studia wyższe ukończył w 1964 roku na Uniwersytecie Warszawskim, na kierunku rusycystyka. Jego droga zawodowa związana była z Warszawą i Białymstokiem. Początkowo pracował jako wykładowca w swojej Alma Mater, zaś od 1969 roku wykładał na filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, gdzie w latach 1985–1988 pełnił funkcję kierownika Zakładu Filologii Rosyjskiej. W latach 2002–2008 był dyrektorem Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Przez kilkanaście lat piastował także stanowisko kierownika działającej w ramach instytutu Katedry Rosyjskiej Literatury Dawnej.

Był autorem wielu cenionych prac naukowych z zakresu literatury rosyjskiej i białoruskiej. Pozostawił po sobie również bogaty dorobek literacki w postaci kilkunastu tomów poezji, m. in.: Idu (Iду, 1969), Świataja studnia (Святаястудня, 1970), Niespakoj (Неспакой, 1977), Na progu świata (1983), Splot słoneczny (1988), Świetły mih (Светлы мiг, 1989), Kruhawaja czara (Кругаваячара, 1992), Świet pierwszy i aposzni (Светпершы i апошнi, 1997). Przekładał poezję polską na język białoruski (w tym utwory Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Tadeusza Różewicza, Stanisława Barańczaka, Stanisława Grochowiaka, Bolesława Leśmiana), a także lirykę białoruską na język polski (wiersze Alesia Razanawa, Jerzego Marczuka i innych). Był aktywny także na polu działalności redaktorskiej. Od 1998 roku był redaktorem czasopisma literacko-artystycznego „Termapiły” („Термапiлы”). Dzięki jego zaangażowaniu powstały dwa czasopisma naukowe: „Studia Wschodniosłowiańskie” i „Białorutenistyka Białostocka”.

Profesor był członkiem międzynarodowych i krajowych towarzystw literackich oraz naukowych, między innymi Związku Literatów Polskich oraz Białoruskiego Stowarzyszenia Literackiego „Białowieża”, w którym od 1989 roku aż do swej śmierci sprawował funkcję prezesa.

Urodzony i wychowany na Podlasiu, które nazywał swoją „małą ojczyzną”, Prof. Jan Czykwin zapisał się w świadomości społeczeństwa jako popularyzator i współtwórca kultury białoruskiej, upowszechniający bogatą wielonarodową tradycję naszego regionu. Za swoją działalność na tym polu został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami, w tym Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2008 roku.

Pozostaje żal, że nie ma już wśród nas wielkiego autorytetu naukowego, wybitnego znawcy literatur wschodniosłowiańskich, świetnego poety i tłumacza, wychowawcy wielu pokoleń filologów.