Wielki sukces prof. dr hab. Jolanty Sztachelskiej Grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki na krytyczną edycję dzieł Henryka Sienkiewicza

03.02.2022

Kierowany przez prof. Jolantę Sztachelską projekt zatytułowany „Pisma Henryka Sienkiewicza. Edycja krytyczna pierwsza. Z okazji 100 Rocznicy Odzyskania Niepodległości” został zakwalifikowany do finansowania w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, w module Dziedzictwo narodowe.

Zasadniczy cel, jaki stawia sobie badaczka, to publikacja wszystkich udokumentowanych co do autorstwa utworów Henryka Sienkiewicza, składających się na jego imponujący dorobek twórczy w opracowaniu krytycznym. Edycji poddana zostanie nowelistyka, powieści, podróżopisarstwo, publicystyka społeczna i literacka, pisma polityczne, wywiady, ankiety i inne utwory – poza korespondencją prywatną pisarza, która została opracowana i opublikowana.

Chcielibyśmy przywrócić dziełu Sienkiewicza stosowną mu pozycję w kulturze współczesnej. Pierwszemu polskiemu laureatowi Nagrody Nobla należy się uwaga i zainteresowanie głębsze niż to, którym obdarza się go obecnie. W naszej ocenie edycja krytyczna może wpłynąć na zmianę wizerunku autora Trylogii. Może być szansą, byśmy w przemienionej w mit, anachronicznej postaci z przeszłości, zobaczyli wreszcie Sienkiewicza na miarę XXI wieku – człowieka zainteresowanego modernizującym się światem, wsłuchanego w swój czas, mającego własny, nieraz bardzo krytyczny stosunek do wielu przejawów życia politycznego i społecznego, nade wszystko zaś – zatroskanego przedłużającą się niewolą, projektującego przyszłość wolnej Polski. Taki właśnie jest Sienkiewicz w świetle swoich utworów – wielki, a nieznany, nigdy niedoczytany do końca. Z powodów prozaicznych: wygodniejszej, bezkrytycznej recepcji popularnej, w której pomija się niewygodne, niepasujące do wytworzonych mitów wątki oraz – i chcę mocno podkreślić – braku źródeł, co wydaje się kardynalnym zaniedbaniem – wyjaśnia prof. Jolanta Sztachelska.

Oprócz dr Karoliny Szymborskiej z UwB, która będzie sekretarzem projektu, prof. Sztachelska do współpracy zaprosiła kilkunastu badaczy z całej Polski – wybitnych znawców literatury XIX w., sienkiewiczologów, ale także młodych adeptów nauki. Jak mówi filolożka, dzięki temu uda się wykształcić grupę edytorów młodszego i średniego pokolenia. Zawłaszcza, że – jak przewiduje – krytyczna edycja dzieł Sienkiewicza nie będzie łatwa. Dla przykładu, problemem mogą być mankamenty dostępnych źródeł (np. niepełnych lub niesprawdzonych), mnogość wersji i wydań poszczególnych utworów, czy rozproszenie druków (tak jest w przypadku pism politycznych).

Badaczka przewiduje, że realizacja całego zamierzenia zajmie kilkanaście lat. I etap, na który przyznane zostało finansowanie, potrwa 60 miesięcy. W tym czasie uda się opracować i opublikować co najmniej 10 tomów dzieł Henryka Sienkiewicza, dwa dalsze zostaną przygotowane do druku. Zostanie też opracowana koncepcja cyfrowej publikacji wybranych utworów Henryka Sienkiewicza oraz portalu prezentującego warsztat pisarza – jednak ich realizacja stanie się możliwa, jeśli projekt będzie kontynuowany w kolejnych etapach.

Zamysł zespołu projektowego jest taki, by finalnie opublikować 36 tomów oryginalnych dzieł Henryka Sienkiewicza w nowoczesnym opracowaniu edytorskim, z komentarzem i przypisami, historią tekstu, odmianami tekstowymi, itd. Dodatkowo, w formie suplementu, powstałyby 4 tomy tłumaczeń tych utworów, które mają zasadnicze znaczenie dla recepcji światowej polskiego Noblisty (np. „Ogniem i mieczem", „Quo vadis").

Finansowanie przyznane na I etap prac wynosi 1 657 714 zł.

©2024 Wszystkie prawa zastrzeżone.

W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności Uniwersytetu w Białymstoku. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.