Aktywna kultura pamięci – kobiece doświadczenie obozu koncentracyjnego

KIEROWNIK: dr hab. Barbara Czarnecka
PARTNER: Archiwum Państwowe w Białymstoku
ŹRÓDŁO FINANSOWANIA: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (program „Społeczna Odpowiedzialność Nauki”)
OKRES REALIZACJI: V 2020 – XI 2021
NUMER PROJEKTU: SONP/SP/466818/2020 (www.kobietywlagrze.pl)
BUDŻET: 68 889 zł

OPIS
Jest to nowoczesny projekt z pogranicza badań naukowych, sztuki, popularyzacji historii, który chce ułatwić, szczególnie młodemu pokoleniu, wyobrażenie i zrozumienie, czym było doświadczenie lagru dla kobiet. Projekt narodził się z zainteresowania i refleksji nad tekstami kobiet dotyczącymi ich obozowych przeżyć. Jego celem jest ułatwienie, szczególnie młodemu pokoleniu, wyobrażenia i zrozumienia, czym było doświadczenie obozu koncentracyjnego dla kobiet.  Jest to projekt z pogranicza badań naukowych, popularyzacji historii, sztuki i kultury pamięci. Wykorzystuje on kilka obszarów oddziaływania łączących się w ekspozycję artystyczną i panel edukacyjny. Pierwszym filarem jest wystawa 70-ciu archiwalnych rysunków wykonanych przez polskie artystki, więźniarki lagrów, uzupełniona przez dzieła współczesnych artystek (prace malarskie, rzeźby i instalacje), nawiązujące do obozowych doświadczeń kobiet i próbujące przekazać obozowe doświadczenie kobiet już jako postpamięć, wyrazić je językiem sztuki współczesnej. Prace te pokazują lagrowe doświadczenie kobiet; warunki życia, odwszenie, pracę, odpoczynek. Bogata jest galeria przedstawień kobiecego ciała – wyniszczonego, chorego, kalekiego, ale nie tylko.

Drugim filarem projektu jest aspekt edukacyjny. Oddziaływanie o charakterze artystycznym dopełnione zostaje o panel edukacyjny w formie bezpośrednich warsztatów, które pomogą uporządkować spostrzeżenia i wrażenia z ekspozycji oraz przybliżyć szerzej nieznane aspekty kobiecych lagrowych losów.

Od piątku 27 listopada 2020 do końca kwietnia 2021 roku wystawę można oglądać w Archiwum Państwowym w Białymstoku. Wystawa zostanie udostępniona zwiedzającym od momentu otwarcia się instytucji kultury, prawdopodobnie już w grudniu. Początkowo możliwe są tylko wizyty online.

W niezwykłej scenerii wystawy zostaną również przeprowadzone warsztaty edukacyjne skierowane przede wszystkim dla uczniów i studentów. Spotkania mogą rozpocząć się w styczniu – o ile pozwoli na to sytuacja epidemiologiczna. Uczestnicy warsztatów dowiedzą się wiele o kobiecych obozach koncentracyjnych: z jednej strony o ich historii i organizacji, bo „piekło kobiet” miało swój administracyjny wymiar, z drugiej – o indywidualnym, osobistym wymiarze doświadczenia lagrowego.

Więcej szczegółów na stronie www.kobietywlagrze.pl.