Naukowa edycja krytyczna „Pism rozproszonych” Zygmunta Glogera w trzech tomach

KIEROWNIK: prof. dr hab. Jarosław Ławski
INSTYTUCJA ODPOWIEDZIALNA: Książnica Podlaska im Łukasza Górnickiego w Białymstoku (mgr Jan Leończuk)
ZESPÓŁ: prof. dr hab. Jarosław Ławski (Uniwersytetu w Białymstoku), prof. dr hab. Anna Sitarska (prof. em. UwB), mgr Jan Leończuk (Książnica Podlaska), mgr Grzegorz Kowalski (Książnica Podlaska), dr Łukasz Zabielski (Książnica Podlaska), mgr Daniel Znamierowski (Książnica Podlaska) i inni
ŹRÓDŁO FINANSOWANIA: Narodowy Program Rozwoju Humanistyki (moduł „Dziedzictwo narodowe”)
OKRES REALIZACJI: 2013–2017
NUMER PROJEKTU: 11H 12 0335 81
BUDŻET: 300 000 zł

OPIS
Generalnym założeniem projektu było zebranie, krytyczne opracowanie i wydanie w formie III-tomowej publikacji ponad ośmiuset artykułów  wybitnego badacza i literata z Podlasia, pisanych na przestrzeni jego całego życia (1845–1910) do ponad sześćdziesięciu najważniejszych czasopism społecznych i kulturalnych XIX wieku. Edycja ta służy przywróceniu nauce i obiegowi czytelniczemu efektów wieloletniej pracy Zygmunta Glogera, uczonego o niezwykle różnorodnych zainteresowaniach, a ponadto bystrego obserwatora i komentatora życia codziennego drugiej połowy XIX wieku i pierwszej dekady wieku XX.

Gloger, ze względu na rozpiętość zainteresowań i typową dla dziewiętnastowiecznych badaczy omnikompetencję, daje w swoich tekstach złożony, mozaikowy obraz całej epoki charakteryzowanej mianem „dziewiętnastowieczności”. Rozproszone w ówczesnych periodykach, zapomniane i zlekceważone, drobne artykuły Glogera stanowią dziś równie cenne źródło wiedzy, co jego teksty wydane w formie wydawnictw zwartych, wciąż czytane, cenione i wznawiane. Informacje podawane przez Glogera często przekraczają granice jednej dyscypliny, dlatego na przykład wiele jego tekstów etnograficznych będzie ważnym punktem odniesienia dla literaturoznawców, wiele relacji z wypraw archeologicznych zawiera bogate opisy społeczeństwa etc.

Wysoko należy ocenić również walory estetyczne „pism rozproszonych” starożytnika z Jeżewa. Gloger odznaczał się niewątpliwie talentem pisarskim i jego relacje mogą być czytane jako doskonała literatura faktu, nierzadko posiadająca cechy reportażu. „Pisma rozproszone” to również wiersze, eseje, błyskotliwe felietony. Z całą pewnością warto spojrzeć na Glogera jako na twórcę literatury. Co najważniejsze: teksty zebrane w trzech tomach „pism rozproszonych” nigdy dotąd nie były publikowane jako całość ani też wznawiane od czasów Glogera.

Podstawowe cele naukowe przedkładanego projektu badawczego to: krytyczna, III-tomowa, naukowa edycja „pism rozproszonych” Zygmunta Glogera; inauguracja systematycznych badań nad naukowym, estetycznym i literackim kształtem tekstów, zamieszczonych w Pismach rozproszonych, a także wprowadzenie do polonistycznej i nie tylko polonistycznej edukacji uniwersyteckiej zajęć poświęconych Glogerowi. W celu podjęcia i systematycznego przeprowadzenia wskazanej inicjatywy edytorskiej i naukowej Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w porozumieniu z Uniwersytetem w Białymstoku (Wydział Filologiczny), powołała Zespół Badawczy „Glogerianum”, który opracował edycję Pism rozproszonych we współpracy z kompetentnymi uczonymi z kraju i zagranicy.

Więcej o projekcie: https://ksiaznicapodlaska.pl/dzialalnosc-naukowa/projekty-naukowe/naukowa-edycja-krytyczna-pism-rozproszonych-zygmunta-glogera-w-trzech-tomach/ oraz

PUBLIKACJE

• Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone. T. 1: 1863–1876, red. nauk. ed. Jarosław Ławski i Jan Leończuk, wstęp Jarosław Ławski i Grzegorz Kowalski, oprac. tekstów i przypisy Grzegorz Kowalski i Łukasz Zabielski, noty i słownik czasopism Anna Janicka, indeksy oprac. Michał Siedlecki i Monika Jurkowska, Białystok 2014, 896 ss.
• Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone. T. 2: 1877–1889, redakcja nauk. ed. Jarosław Ławski i Jan Leończuk, wstęp Anna Janicka i Dorota Rembiszewska, opracowanie tekstów i przypisy Łukasz Zabielski, Sebastian Kochaniec, Michał Siedlecki, Grzegorz Kowalski; noty i słownik czasopism Anna Janicka; indeksy oprac. Mona Al-Kaber i Michał Siedlecki, Białystok 2015, 1487 ss.
• Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone. T. 3: 1890–1910, redakcja nauk. ed. Jarosław Ławski i Jan Leończuk, wstęp Łukasz Zabielski, Marek Rutkowski, Jarosław Ławski, opracowanie tekstów i przypisy Łukasz Zabielski, Sebastian Kochaniec, Michał Siedlecki, Patryk Suchodolski; noty i słownik czasopism Anna Janicka; indeksy oprac. Mona Al-Kaber i Michał Siedlecki, Białystok 2016.